Próchnica butelkowa u dzieci

Próchnica butelkowa występuje na skutek długotrwałego podawania butelki. Zmiany w uzębieniu niemowląt i dzieci pojawiają się nagle, a przebieg próchnicy jest zwykle gwałtowny.

próchnica butelkowa

Próchnica butelkowa występuje na skutek długotrwałego podawania butelki. Zmiany w uzębieniu niemowląt i dzieci pojawiają się nagle, a przebieg próchnicy jest zwykle gwałtowny. Podatność na wystąpienie próchnicy butelkowej wynika między innymi z genów i przebiegu ciąży.

Co to jest próchnica butelkowa

Próchnica butelkowa grozi przede wszystkim dzieciom, które często piją z butelki ponieważ, kontakt płynu z ząbkami jest dłuższy niż w przypadku picia z kubeczka. „Winowajcą” jest głównie cukier zawarty nie tylko w słodkich soczkach czy w herbatkach, ale też w mleku. Tak jak w przypadku zwykłej próchnicy, namnażają się bakterie, odżywiające się cukrem i tworzące kwasy, które niszczą zęby. Im więcej cukru, tym lepsze środowisko do powstawania próchnicy.
Sytuację pogarsza zasypianie dziecka przy butelce oraz karmienia nocne. Ząbki oblepiają się pokarmem, bo w buźce tworzy się mniej śliny, która mogłaby je obmyć (ślina przyczynia się do zmniejszenia zakwaszenia). W rezultacie psują się nawet dopiero co wyrżnięte ząbki.  
Zmiany próchnicze obejmują zwykle górne jedynki blisko dziąseł, stopniowo rozprzestrzeniając się na inne ząbki.

Jak zapobiegać próchnicy butelkowej

Nie wszystkie dzieci karmione butelką są skazane na próchnicę butelkową. Mleko kobiece również zawiera cukier. W celach profilaktycznych musimy pamiętać o kilku zasadach:

  • W miarę możliwości unikaj podawania słodkich napojów, najlepsza jest woda niegazowana.
  • Nie dosładzaj napojów.
  • Nie zarażaj – bakterie wywołujące próchnicę są przekazywane przez osoby dorosłe poprzez oblizywanie smoczka lub łyżeczki,
  • Dziąsła, jeszcze przed pojawieniem się ząbków, przecieraj wacikiem nasączonym przegotowaną wodą.
  • Wraz z pojawieniem się pierwszego ząbka sięgnij po specjalną szczoteczkę dla niemowląt.
  • Szczoteczki powinny być zawsze dostosowane do wieku.
  • Pastę wprowadzamy, gdy dziecko nauczy się ją wypluwać, wcześniej można nakładać niewielką ilość pasty dla niemowląt.
  • Dobrze jest szorować ząbki przez dwie minuty, dwa razy dziennie.
  • Nie pozwalaj dziecku na zasypianie przy butelce.
  • Możliwie jak najkrócej karm butelką, ucz picia z kubeczka i jedzenia łyżeczką (5/6.miesiąc życia).
  • Ucz, że po wieczornym myciu zębów niczego już nie jemy, podawaj tylko wodę.  
  • W ciągu dnia unikaj podjadania. Próchnicy sprzyjają się nie tylko słodkie potrawy, ale też kleiste, na przykład pieczywo.
  • Regularnie odwiedzaj z dzieckiem stomatologa.

Leczenie próchnicy butelkowej u dzieci

Gdy zauważymy zmiany próchnicze na zębach (brązowe lub białe plamki), trzeba niezwłocznie zgłosić się do dentysty i podjąć leczenie. Ząbki zaczynają wtedy boleć, stają się wrażliwe na ciepłe i zimne napoje oraz pokarmy. Wystarczy niewiele czasu, żeby zniszczyły się wszystkie ząbki, a zepsute bardzo rzadko się usuwa (w trosce o prawidłowy zgryz). Dalszej próchnicy trzeba zapobiegać poprzez impregnację. Ząb jest wtedy nasączany 40-procentowym roztworem azotanu srebra. Wytrącające się srebro wykazuje działanie bakteriobójcze. Niestety efektem tego zabiegu są szaro czarne przebarwienia na ząbkach.

Autor
Anna Chmielewska

Zaakceptowano przez eksperta

konsultacja merytoryczna dr Wiesław Kamiński - pediatra, lekarz rodzinny
fot.
Fotolia