Ulewanie u noworodka i niemowlęcia - dlaczego dzieci ulewają?

Ulewanie jest bezbolesnym dla niemowlęcia wypływem niewielkiej ilości pokarmu z jego ust, według statystyk dotyka nawet, co drugiego maluszka.

dlaczego niemowlęta ulewają

Ulewanie jest bezbolesnym dla niemowlęcia wypływem niewielkiej ilości pokarmu z jego ust. Dzieje się tak zazwyczaj na krótko po karmieniu. Ulewanie nie jest wymiotowaniem, a według statystyk dotyka nawet, co drugiego maluszka. Ustępuje wraz z dojrzewaniem układu nerwowego i pokarmowego, najczęściej po sześciu miesiącach.

Dlaczego dzieci ulewają

Ulewanie u noworodków i niemowląt wywołane jest najczęściej fizjologiczną niedojrzałością zwieracza przełyku. Jest to mięsień pomiędzy przełykiem a żołądkiem, który blokuje cofanie się pokarmu. U noworodków i niemowląt jest on jeszcze słaby. Ulewanie u niemowląt następuje zwykle na skutek połykania powietrza, gdy maluszek ssie zbyt łapczywie. Połknięte, uwięzione w żołądku powietrze, chce „wydostać się na zewnątrz", zabierając przy okazji trochę pokarmu. Jeśli połknięty pokarm zdążył dotrzeć tylko do przełyku, jako ulany będzie wyglądał podobnie jak podczas ssania. Natomiast, gdy uleje się, wędrując już z żołądka, będzie zwarzony, o wyczuwalnym kwaśnym zapachu.

Przyczyn ulewania przez niemowlęta może być jednak znacznie więcej:

  • alergia pokarmowa na mleko i przetwory mleczne (zwykle odnotowywane jest gorsze przybieranie na wadze, gdyż maluch ulewa po każdym posiłku),
  • ulewanie przejściowe, podczas nawału pokarmu u matki, gdy maluszek nie nadąża ze ssaniem,
  • przekarmianie u wcześniaków (rzadziej u dzieci urodzonych o czasie),
  • zbyt krótkie przerwy pomiędzy kolejnymi karmieniami,
  • nieprawidłowe ułożenie maleństwa podczas karmienia,
  • nerwowe ruchy mamy,
  • za wczesne rozpoczęcie rozszerzania diety.

Jak pomóc niemowlakowi, który ulewa

Zaleca się przede wszystkim troskę o prawidłowe ułożenie malca, zarówno w trakcie karmienia, jak i tuż po nim. Podczas jedzenia główka dziecka musi być zawsze ułożona wyżej niż reszta ciałka, mniej więcej pod kątem 30 stopni. W trakcie nawału mlecznego mamy powinny przed karmieniem odciągać trochę pokarmu, aby maleństwo nadążało ssać, a tym samym nie nałykało się powietrza.

Jeśli dziecko jest karmione sztucznie, smoczek w butelce musi mieć najmniejszy otworek. Dość często pomaga również zmiana rozkładu karmienia, mianowicie posiłki częstsze, a mniejsze (organizm ma wtedy czas na strawienie mleka).

Po zakończonym posiłku konieczne jest „pionizowanie" maluszka, czyli przytrzymywanie w pozycji pionowej, aby mu się „odbiło". Powinniśmy odczekać nawet 10min, pamiętając jednak, że nie wszystkim dzieciom musi odbić się po posiłku.

Po karmieniu nie wolno układać maleństwa na wznak (na pleckach), gdyż łatwo wtedy o zakrztuszenie podczas ulania. Lepiej jest położyć na prawym boku. Materac po główką warto jest trochę unieść. Po zakończeniu karmienia nie wykonujemy też żadnych gwałtownych ruchów i nie zmieniamy od razu pieluszki (oczywiście, jeśli dziecko nie zrobiło kupki).

Ulewanie u niemowląt - kiedy do lekarza

Ulewanie u niemowląt nie powinno wzbudzać zwykle niepokoju. Dzieci po prostu z tego wyrastają. Specjaliści wskazują jednak na możliwe objawy współtowarzyszące, które zawsze powinny być wskazaniem do konsultacji z pediatrą. Należą do nich:

  • niski przyrost wagi,
  • krztuszenie się lub kaszel,
  • gorączka, biegunka, zaparcia, ból brzuszka, niepokój i płacz dziecka,
  • brązowe lub zielone zabarwienie ulanego mleka,
  • tzw. wymioty chlustające, tryskające na odległość.

Dwa ostatnie objawy mogą wskazywać na zwężenie odźwiernika, co wymaga leczenia operacyjnego.
Warto jest skonsultować z lekarzem także obfite ulewania. W takim przypadku pediatra przepisze prawdopodobnie lek hamujący ten odruch.

Ulewanie u dziecka a refluks

Dość często ulewanie u niemowląt mylone jest z refluksem. Tymczasem łączy je tylko jedna cecha wspólna – wypływ spożytej treści pokarmowej. Cofanie pokarmu następuje jednak w różny sposób. Ulewanie jest naturalne i bezbolesne, pokarm cofa się poza buźkę maluszka.
Refluks nie jest odruchem naturalnym, wywołuje u dziecka nieprzyjemne odczucia. Objawy pojawiają się wtedy, gdy błona śluzowa przełyku przez długi czas kontaktuje się ze zbyt dużą ilością soku żołądkowego. Refluks przemijający u niemowląt nie skutkuje jednak zaburzeniami rozwoju bądź anemią. Jeśli dziecko przybiera na wadze i nie przechodzi nawracających zapaleń płuc, nie wymaga leczenia. Alarmującymi objawami są natomiast: uporczywe wymioty, nieprzybieranie na wadze, anemia.

Leczenie refluksu

Jeśli u niemowlęcia refluks ma charakter przemijający, rodzice zostają poinstruowani o układaniu dziecka w pozycji półsiedzącej i potrzebie zagęszczania mieszanek. Lekarz może też zapisać leki wzmacniające pracę przełyku i żołądka. Dopiero po okresie niemowlęcym podaje się leki obniżające wydzielanie soku żołądkowego, a po ukończeniu 2 roku życia – leki zobojętniające kwas solny. U starszych dzieci rozważa się ewentualność leczenia operacyjnego metodą laparoskopową.

Autor
Anna Chmielewska

Zaakceptowano przez eksperta

konsultacja merytoryczna dr Wiesław Kamiński - pediatra, lekarz rodzinny
fot.
Fotolia